Roszczenia finansowe jakie możemy kierować przeciwko innym podmiotom, ulegają przedawnieniu.
Przedawnienie polega na tym, iż podmiot zobowiązany do zapłaty roszczenia, po upływie terminu przedawnienia może zwolnić się od zapłaty roszczenia poprzez zgłoszenie zarzutu przedawnienia przed Sądem.
Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z brzmieniem art. 117 § 2 1 KC
Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Konsument po zgłoszeniu roszczenia przed Sądem pozostaje pod większą ochroną niż inny podmiot np. przedsiębiorca, albowiem Sąd z urzędu w tym przypadku oddala powództwo.
Zgodnie z brzmieniem art. 118 KC:
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Na mocy nowelizacji tego przepisu jaka miała miejsce w dniu 09.07.2018 r. na mocy ustawy o zmianie Kodeksu Cywilnego oraz niektórych innych ustaw – ogólny termin przedawnienia roszczeń z 10 lat został skrócony do lat 6. Przy czym do roszczeń powstałych przed datą wejścia w życie tej ustawy na mocy przepisów przejściowych stosujemy nowe przepisy. Jest to okoliczność bardzo istotna ponieważ podmiot może się w praktyce kierować przesłanką, iż do starych roszczeń stosujemy przepisy dotychczasowe.
Nowelizacja objęła także brzmienie art. 125 KC, który według niej otrzymał brzmienie:
Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.
Nowelizacja znów dotyczyła terminu dochodzenia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem Sądu – termin 10 letni został zastąpiony terminem 6 letnim.
Należy zwrócić uwagę, iż są to ogólne terminy przedawnienia. W Kodeksie Cywilnym niektóre roszczenia zostały przez Ustawodawcę „zaopatrzone” w inny termin przedawnienia np. w art. 819 § 1 KC Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.
Okoliczność ta powoduje, iż do roszczenia np. z wypadku gdy został uszkodzony pojazd (szkoda materialna) należy zwrócić uwagę, iż termin przedawnienia jest krótszy niż 6 lat.
Wypowiedź powyższa powinna być uzupełniona o okoliczność, iż niektóre przepisy zawierają dłuższe terminy przedawnienia roszczeń niż wskazane w art. 118 KC. Do takich przepisów należy art. 442 1 § 2, który stanowi, iż:
Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
W praktyce oceniając roszczenia mn. odszkodowawcze jako jedno z pierwszych pytań do klienta zadaję czy w sprawie sprawca został skazany wyrokiem karnym lub czy było prowadzone postępowanie karne?
Odpowiedź pozytywna lub negatywna może skutkować podjęciem decyzji co do dalszego losu sprawy tj. czy sprawa powinna znaleźć swój bieg Sądzie czy też roszczenie Sądowe (nawet merytorycznie zasadne) skazane jest na oddalenie a więc porada udzielona Klientowi o braku zasadności roszczenia.
Temat bardzo zawiły dlatego nie podnosiłem innych wątków związanych z instytucją przedawnienia jak. Np. przerwanie biegu terminu przedawnienia.
